سال جدید در حالی طی شد که از خواندن کتاب رُنج در رَنج بودم.
کتابی از محمد محمودی نور آبادی با 214 صفحه، کاری از انتشارات شاهد و کتابستان معرفت.
کتابی دارای رتبه اول دوازدهمین جشنواره شهید غنی پور سال 91 و رمان برگزیده شانزدهمین دوره کتاب سال دفاع مقدس است که نمی دانم چرا به این کتاب داده شده است.
کتاب در واقع ، داستان تلاش مرد جوانی به نام منصور از عشایر فارس است که پدرش زمانی که گوسفندانش را به چرا برده به ضرب گلوله ی چوپان دیگری به نام پرویز کشته می شود. خانواده ی قاتل – به رسم و عادتی نادرست به نام خون بس- دختر خود را به عقد فرزند مقتول یعنی منصور در می آورند تا او بخاطر این پیوند از کشتن قاتل پدرش صرفنظر کند. اما تمام کتاب و زندگی منصور کشتن پرویز است و این آرزو او را به جزیره مجنون جایی که پرویز به آنجا فراری شده است می کشاند و تا آخر داستان تمامی تلاش نویسنده و منصور کشتن پرویز است که تا صفحات آخر موفق به آن نمی شود و ....
به نظر من کتاب رُنج بیش از اینکه به انقلاب یا دفاع مقدس تعلق داشته باشد یک رمان اجتماعی است.
کتاب بیش از پرداختن به انقلاب که تقریبا اصلا به آن نپرداخته است و حتی بیش از پرداختن به دفاع مقدس، ماجرای ظلمی است که بر زنان ایران زمین می رود. کتاب بیشتر پرداختن به ماجرای بدشگون خون بس در جامعه قومی و قبیله ای است.
آنچه بیش از همه در ذهن می ماند ظلمی است که بر زن در جامعه عشایری می رود و صحنه هایی که خوب در ذهن می ماند و رسوب می کند، همانجا که بعد از نماز زنش را در سجده با لگد می نوازد.
متاسفانه این چند مدت سراغ هر کتاب جایزه گرفته ای که رفته ام به دلم ننشسته است. با خودم می گویم نکند سلیقه ام خراب شده است یا قدرت تشخصیم آسیب دیده است.
به هر حال هر چه کردم نتوانستم کتاب را کتاب خوبی تلقی کنم .
به نظرم کتاب حتی در تصاویری که از جبهه ترسیم کرده است ناموفق بوده است و انچه تصویر کرده است بیشتر نشان دادن صحنه هایی از یک جنگ در محیطی بسیار نامناسب و سخت بوده است.
با همه احترامی که برای نویسنده که خودش رزمنده نوجوانی بوده است و اکنون نیز پاسدار است اما نتوانسته است چهره های متفاوت جبهه را به خوبی نمایان سازد و بیشتر چهره ای منفی از آن به نمایش گذارده است.
به نظرم نویسنده بیش از ترسیم صحنه جبهه ها و روابط بین رزمنده ها در ترسیم خون بس و ظلم به زن و نگاه حقیرانه عشایر به زن موفق بوده است، هرچند که از هر دو عجولانه گذشته است و می توانست ترسیم بسیار بهتری در این زمینه صورت دهد.
پایان رمان نیز به نظر عجولانه می آید. در حالی که همچنان منتظر تحولی در منصور هستیم پرویز به شهادت می رسد و داستان خاتمه می یابد.در هر حال از نویسنده کتاب رُنج به خاطر توجه ای که به موضوع دفاع مقدس و رد خون بس داشته است تشکر می کنم.
شاید خواندن کتاب مضر نباشد ولی در لیست پیشنهاد رمان آزاد و یا دفاع مقدس من قرار ندارد.
وبلاگ عارفانه