چندین بار با دوستان صحبت شد که یک کتاب مناسب برای آشنایی با نهضت مشروطیت برای یک جوان چه می تواند باشد .

نظرات مختلفی بود .

جمعی از دوستان کتاب جناب رسول جعفریان را برای این امر پیشنهاد می دادند

کتاب را ندیده بودم و نمی توانستم با کتابهایی که دراین زمینه مطالعه کرده ام مقایسه کنم .

تا اینکه کتاب به دستم رسید و آن را رویت کردم .

ظاهر کتاب را که دیدم بسیار تعجب کردم

فکر نمی کردم با کتابی به این کوچکی روبرو بشوم

۱۵۴ صفحه پالتویی .

به هر تقدیر کتاب را گشودم و مطالعه کردم .

کتابی به غایت روان و خوشخوان و مطالب به غایت دست بندی شده و ساده .

کمتر می توان این نام را برای کتاب پذیرفت .

بررسی موثرین و یا فعالان جنبش مشروطه شاید بهتر باشد .

اما ایده های بسیاری در کتاب طرح می شود که جالب توجه و تفکر بر انگیز است .

کتابی تقلیدی نیست اما در زمینه نظرات شیخ شهید نیاز به دقت بیشتری دارد .

بخشی از آن تاریخ ایران است و خیلی اختصاص به مشروطیت ندارد.

توجه و نگاهی ابن خلدونی به تاریخ دارد .

کتاب بیشتر به نقش دربار ، روحانیت و روشنفکران در مشروطیت به صورت بسیار خلاصه  پرداخته است 

برخی نکات خاص کتاب :

غربی ها ابن خلدون را سر منشا جامعه شناسی علمی می دانند

علمای دوران صفویه حکیمانه تر از علمای دوران قاجاریه برخورد کرده اند

نادر شاه عاملی برای تسخیر هند توسط انگلیسی ها شد

تاثیر نامه سید جمال در فتوای میرزای شیرازی در موضوع تنباکو کاملا بی پایه است

میرزا رضا کرمانی در کشتن ناصر الدین شاه یک خبط سیاسی کرد

مشروطه تبریز افراطی ، ضد مراجع و علما و طرفدار خشونت و ترور و منبعث از جریانهای سوسیال دمکرات وارداتی از تفلیس بود .

سخن مشروطه مشروعه در تبریز از اساس بی معنا بود.

مشروطه اصفهان یک مشروطه مشروعه بود .

مرحوم طباطبایی در آخر مشروطه گفته بود : سرکه ریختیم شراب شد

یکی از خسارت های بزرگ س از مشروطه دور شدن بیشتر علما از صحنه سیاست و تفکر سیاسی بود

از نتایج کتاب و عبرت های مشروطه :

اگر حکومت دینی نیز نتواند به طور دقیق و درست و بدون التقاط مناسبات اجتماعی موجود در جامعه اسلامی را اصلاح کرده و پاسخ منطقی به خواست های واقعی فطرت انسانی اسلامی در جهت فلاح و رستگاری و نیز تحقق عدالت اسلامی بدهد ، راهی جز زوال نخواهد داشت . 

به علاقمندان تاریخ مشروطیت قابل پیشنهاد است و برای یک جوان نا آشنا به تاریخ صد ساله مفید است اما جذابیت آن را چندان نمی دانم .